İnternet bu konuda geniş bir kaynak olmasına rağmen farklı bilgilerin de bu paralellikle birlikte çokluğu maalesef bilgiyi verimli olmaktan çıkartıp kafa karıştırıcı bir hale sokuyor.
İşte bu noktada benim gibi muhasebe mesleğiyle uğraşan meslektaşlarıma yardımcı olmak amacıyla bu yazıyı kaleme aldım. Umarım bilgiler birçok arkadaşımın işine yarar ve bu araştırma amacına ulaşmış olur.
KASA HESABI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Nakit dövizli işlemlerle ilgili olarak Kasayı ilgilendiren döviz hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
İşlem Türleri :
Bankadan Kasaya Çekilen Döviz
Kasadan Bankaya Yatırılan Döviz
Müşteriden Nakit Tahsil Edilen Döviz
Dövizli Müşteri Çekinin Bankadan Tahsil Edilip Kasaya Alınması
Satıcılara Kasadan Yapılan Dövizli Ödeme
Geçici Vergi ve Yıl Sonu Değerleme İşlemleri
Kullanılacak Döviz Kuru :
Merkez Bankası Efektif Döviz Alış Kuru
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 656 Kambiyo Zararları
ALINAN/VERİLEN ÇEKLER-SENETLER HESAPLARI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Çek/Senet ile ilgili dövizli işlem hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
İşlem Türleri :
Müşteriden Dövizli Çek/Senet Tahsilatı
Bankaya Tahsile Verilen Dövizli Müşteri Çekleri/Senetleri
Satıcıya Ciro Edilen Dövizli Müşteri Çeki/Senedi
Satıcıya Verilen Dövizli Kendi Çekimiz/Senedimiz
Geçici Vergi ve Yıl Sonu Değerleme İşlemleri
Kullanılacak Döviz Kuru :
Merkez Bankası Döviz Alış Kuru
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 656 Kambiyo Zararları
BANKALAR HESABI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Banka hesaplarındaki dövizli işlem hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
İşlem Türleri :
Kasadan Banka Hesabına Yatırılan Döviz Hareketi *
Bankadan Kasaya Çekilen Döviz Hareketi *
Banka Hesaplarına Gelen Döviz Havaleleri **
Banka Hesaplarından Gönderilen Döviz Havaleleri **
Geçici Vergi ve Yıl Sonu Değerleme İşlemleri **
Döviz Bozdurma İşlemleri ***
Kullanılacak Döviz Kuru :
* Merkez Bankası Efektif Alış Kuru
** Merkez Bankası Döviz Alış Kuru
*** Döviz bozdurma işlemlerinde bankanın uygulamış olduğu kur alınacak.
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 656 Kambiyo Zararları
ALICILAR HESABI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Müşteriler ile ilgili olarak Alıcılar hesabını ilgilendiren dövizli işlem hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
İşlem Türleri :
Müşteriye Düzenlenen Faturalar **
Müşteriden Tahsil Edilen Nakit Dövizler *
Müşteriden Alınan Dövizli Çekler **
Müşterilerden Gelen Döviz Havaleleri **
Geçici Vergi ve Yıl Sonu Değerleme İşlemleri **
Kullanılacak Döviz Kuru :
* Merkez Bankası Efektif Alış Kuru
** Merkez Bankası Döviz Alış Kuru
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Alıcılar Hesabında Yurtdışı müşterilerden gelen tahsilatlar yevmiye kaydı yapılırken satış kuru ile tahsil kuru arasındaki farka göre işleme tabi tutulur. Eğer tahsil kuru satış kurundan fazla ise ortaya çıkan kur farkı karı 601 hesaba atılır. Zarar çıkması durumunda ise 612 hesapta takip edilir.
Yıl sonunda 120 hesap altındaki dövizli alacaklarımızın değerlemesi sonunda çıkan farklarda kar/zarar durumuna göre yukarıdaki yazdığım hesaplara (601/612) aktarılır.
Dönem kapandıktan sonra yani bir sonraki yılda gelen bir önceki yıla ait tahsilatlar ise;
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 656 Kambiyo Zararları hesaplarına alınır.
ALINAN/VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESAPLARI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Alınan/Verilen sipariş avansları ile ilgili dövizli işlem hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
İşlem Türleri :
Satıcıya Döviz olarak Nakit Ödenenen Sipariş Avansı *
Satıcıya Döviz olarak Banka Aracılığyla Ödenenen Sipariş Avansı **
Müşteriden Döviz olarak Nakit Alınan Sipariş Avansı *
Müşteriden Döviz olarak Banka Aracılığıyla Alınan Sipariş Avansı **
Kullanılacak Döviz Kuru :
* Merkez Bankası Efektif Döviz Alış Kuru
** Merkez Bankası Döviz Alış Kuru
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Kur farkları ilgili dönem içinde kar/zarar durumuna göre maliyete eklenir veya düşülür. Sonraki dönemlerde ortaya çıkan kur farkları ise;
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 780 Finansman Giderleri
DURAN VARLIK HESAPLARI İLE İLGİLİ DÖVİZLİ İŞLEMLER
Duran Varlıklar ile ilgili dövizli işlem hareketleri muhasebeleştirilirken kullanılacak kurlar ve muhasebe hesapları şu şekildedir. :
Kur Farkı Kar/Zararı için kullanılacak Muhasebe Hesapları :
Duran varlığın alındığı yıl ortaya çıkan kur farkları ilgili duran varlığın maliyetine kaydedilir. Takip eden dönemlerde ise
Kar : 646 Kambiyo Karları
Zarar : 780 Finansman Giderleri
